Covid-19’dan kurtulan hastaların fizik tedaviye ihtiyacı olabilir
Ankara Şehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Başhekimi Prof. ev. Ara dönemlerde dinlenmeleri ve bol sıvı içmeleri de hastalığın seyri ve kolay atlatılması açısından önemlidir. Bu, Covid-19 nedeniyle hastaneye yatırılan hastalar ve özellikle pnömoni (pnömoni) hastalarında yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Yoğun bakım döneminde hastalar uzun süre hareketsiz kalır. Sonuç olarak, özellikle entübe olan hastalarda entübasyondan sonra hastalar yavaş hareket ettirilmelidir. Bir takım egzersizlerle bu hastaların sağlığını düzeltmeye çalışıyoruz. Elbette bu hastalık çok yıkıcıdır ve aslında dinlenmek bu hastalığın tedavisinin temelidir. Zatürree olan hastaları yüzüstü yatırıyoruz, daha kolay nefes alıyorlar. Tabi bu pozisyonda 1 hafta veya 1 haftadan fazla kalabildikleri için bu hastalarda kas erimesi, düşük tansiyon ve baş dönmesi gibi belirtiler görebiliriz. Bu süreçte fizyoterapist arkadaşlarımızla birlikte hastalarımızı bu pozisyon nedeniyle oluşan gerginliğin üstesinden gelmek için yavaş yavaş hareket ettiriyoruz. Bu dönemde olabildiğince seferber olmaya çalışıyoruz. “Taburcu olduktan sonra bu konuda endişelenmelerini istemiyoruz ve belli bir süre sonra seferberlik seviyeleri giderek artıyor.” Dedi.
“Hem hareketsizlik hem de kullanılan ilaçlar nedeniyle kas kaybını görebiliriz”
Covid-19 hastalarının aniden hareket etme çabası içinde olmaması ve yavaş hareket etmesi gerektiğini belirten Başhekim Prof. Dr. Yaşar, “Burada dikkat etmemiz gereken asıl husus nabzı takip etmek istemememiz, aşırı kan basıncı veya kalp atış hızında aşırı artış. Bu nedenle başlangıçta merdiven ve yokuş çıkmadan mümkün olduğunca yavaş bir tempoda düz zeminde mobilize olmaları çok önemlidir. Bu süreçte hastalarımız üzerlerine çok fazla baskı yapmadan zaman zaman istirahatlerini artırarak, evde yüzüstü yatarak ve daha kolay nefes alıp vererek bu süreci devam ettirirler. Yoğun bakım hastalarımızda tekrar söylediğim gibi süreç biraz daha zor. Bunun komplikasyonları var. Bu hastalarda hem hareketsizliğe hem de kullanılan ilaçlara bağlı olarak kas kaybı görebiliriz. Bu erimenin de geri gelebileceğini ve yavaş yavaş harekete geçeceklerini bilmeliler. Bu işlem 5 ila 6 hafta kadar sürebilir. Şikayetler 6 hafta sonra hala devam ediyorsa akciğer rehabilitasyonuna (solunum tedavisi) ihtiyaç duyulacağı bilinmelidir. Taburcu edilen her hastanın pulmoner rehabilitasyona götürülmesine gerek yoktur. Önemli olan hareketlilik ve yürümedir. Yürümek çok önemli. Hastalar da bu konuda performanslarının giderek arttığını hissedecek ve moralleri de iyileşecektir. “Hiçbir endişe duymadan düz zeminde yavaşça yürümelerini tavsiye ediyoruz.”
“Yürüme hızını kademeli olarak 10 bin adım seviyesine getirmek sağlıklıdır”
Ağır bir Covid-19 sürecini de atlattığını belirten Yaşar, “Görünüşe göre bunu asla yapamayacak, Covid-19 ağır bir süreç. Bu süreçte ayağa kalktığınızda dediğim gibi baş dönmesi ve düşük tansiyon oluşabilir. Hareketlerinizi olabildiğince yavaş tutmanız gerekir. Yavaş hareket, uygun dinlenme, diyete dikkat ve bol sıvı ile yürüme seviyenizi kademeli olarak arttırırsınız. Her geçen gün gücünüzün arttığını hissediyorsunuz, bu moralinizi geliştirecektir. Ama bunları yaparken hızlı bir süreçten geçmemeliyiz. Yani ‘daha hızlı yürürsem daha çok iyileşirim ve daha iyi olurum’ gibi bir yaklaşımda olmamalıyız. Bu yürüyüşü 3 ila 4 haftada kademeli olarak 10 bin basamağa çıkarmanın daha sağlıklı olacağını düşünüyorum. Gerçekten bunları yaşadım ”dedi.
Utku Şimşek – Erdinç Türkcan
