Çin’de Covid-19’a karşı toplu aşılama için onay bekleniyor
İngiltere’nin Pfizer ve BioNTech’in ortak geliştirdiği Covid-19 aşısı için acil kullanım onayı vermesinin ardından, Çin’deki ilaç firmaları tarafından geliştirilen aşılara yönelik onay çalışmaları hız kazandı. Çin Başbakan Yardımcısı Sun Chunlan, Sinovac ve Sinopharm şirketlerini ziyaret ederek Çarşamba günü Ulusal Gıda ve İlaç Kontrol İdaresi ile Covid-19 aşısı geliştirme yarışına öncülük etti. İki şirketin üretim hatlarını denetleyen Chunlan, firmaların büyük ölçekli aşı üretimine hazır olmalarını istedi.
Çin devlet medyası, Chunlan’ın Devlet Konseyi Üyesi Wang Yong ile yaptığı ziyaretleri, Çin’de Covid-19 aşısının başlamasının yaklaştığının bir işareti olarak değerlendirdi. Çinli uzmanlar, ülkenin yıl sonuna kadar 600 milyon doz aşı kullanımını onaylamayı planladığını açıkladı. Çin’de aşıların toplu kullanımının Aralık ayında resmi olarak onaylanması bekleniyor, ancak aşıların kapsamı, ölçeği ve fiyatı ile ilgili belirsizlikler devam ediyor.
Çinli şirketler son aşama verilerini açıklamıyor
Çinli şirketler, aşı denemelerinin son aşamalarında olduğunu belirtmelerine rağmen henüz testlerle ilgili veri sağlamadı. Sinopharm ve Sinovac’ın aşılarının acil kullanımı, klinik deneyler tamamlanmadan önce onaylandı.
Sinovac’ın CEO’su Yin Weidong, Eylül ayında gönüllülerin yüzde 97-98’inin antikor geliştirdiğini söyledi. Şirketin yıllık 300 milyon doz aşı üretme kapasitesini artırdığı belirtildi.
Pfizer-BioNTech, geliştirdiği aşının son testlerinin, aşının hastalar üzerinde yüzde 95 etkili olduğunu gösterdiğini bildirdi. Aşıların etkisi ve güvenliği konusunda ikna edici veriler sağlanmadıkça Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) acil kullanım lisansı vermesinin zor olduğu belirtiliyor.
Sinovac ve Sinopharm’ın aşılarına ilk onaylar verilecek
Çin’de Sinovac ve Sinopharm tarafından geliştirilen inaktif aşıların ilk onaylanan aşılar olması bekleniyor. Liman işçileri ve sağlık personeli gibi yüksek riskli grupların ülkede öncelikli olarak Covid-19 aşısından yararlanacağı belirtildi.
Çinli şirketler tarafından geliştirilen 4’ü inaktif olmak üzere 6 Covid-19 aşısı üzerinde 3. Aşama klinik denemeleri başlatıldı. Aşılardan ikisi devlete ait Sinopharm şirketine aitken, aşıların insanlı denemeleri Temmuz ortasında Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) başladı.
Başkent Pekin merkezli Sinovac şirketi de CoronaVac aşısının son aşama denemelerini Temmuz ayında Brezilya’da başlattı. Aşı yarışındaki bir diğer iddialı şirket, Eylül ayı ortasında 3. faz klinik denemelere geçişi duyuran CanSino Biologics oldu.
Çin’de 1 milyondan fazla kişi aşılanmıştır
Çin devlet medyasında yer alan haberlere göre, şu ana kadar ülkede 1 milyondan fazla kişinin aşı olduğu belirtildi. Sinopharm Yönetim Kurulu Başkanı Liu Jingzhen, Kasım ayında yaptığı açıklamada, acil kullanım programı kapsamında yaklaşık 1 milyon kişiye aşı yapıldığını ve gönüllülerde ciddi yan etkilerin görülmediğini belirtti.
Çinli uzmanlar, inaktif aşıların daha etkili ve daha güvenli olduğuna dikkat çekiyor. Söz konusu aşıların bir diğer avantajı da 2-8 santigrat derece aralığında saklanabildikleri için soğuk zincirde taşınmasının kolay olmasıdır. Pfizer-BioNTech ve Moderna tarafından geliştirilen aşıların eksi 70-20 Santigrat derecede saklanması gerekliliği soğuk zincir tedarikini zorlaştırmakta ve maliyeti artırmaktadır.
Çin basınında yer alan haberlerde, Çin’de beş farklı yöntem kullanılarak en az 14 farklı Covid-19 aşısının geliştirildiği belirtiliyor. Dünya çapında geliştirilen 214 aşı adayından 14’ü üzerinde son aşama klinik araştırmalar yürütülmektedir.
Çin’de aşının fiyatı belirsiz
Sinovac geliştirdiği aşı için resmi olarak bir ücret belirlemese de, yerel düzeyde farklı fiyatlar basına yansıyor. Çin’in doğusundaki Jiaxing şehrindeki yetkililer, yüksek riskli gruplardan insanların 200 yuan (yaklaşık 30 $) karşılığında bir doz aşı alabileceğini duyurdu. Sichuan ve Anhui eyaletleri de aynı aşının iki dozu için 400 yuan fiyat belirledi.
Sinopharm Ağustos ayında iki doz aşı fiyatının 1000 yuan’ı (150 $) geçmeyeceğini duyurdu.
Çin’de son durum
Dün Çin’de 18 yeni vaka tespit edilirken, vakalardan 1’inin yerel kaynaklı, diğerlerinin ise yurtdışından kaynaklandığı bildirildi. Yerel kaynaklı vakanın Tianjin şehrinde tespit edildiği bildirildi.
Ülkede salgının başlangıcından bu yana 86 bin 619 teyit edilmiş vaka kaydedilirken, 4 bin 634 kişi hayatını kaybetti.
Salgının başladığı Wuhan’da sağlık birimleri, şehirdeki ithal domuz ve dana eti paketlerinde corona virüsü tespit edildiğini duyurdu. Ürünlerin Brezilya ve Uruguay’dan ithal edildiği bilgisi verildi. Ürünlerin depolandığı alanların dezenfekte edildiği ve ilgili personelin de test edildiği belirtildi.
Cenk Özkömür
