Akciğer kanseri tedavisi için umut verici haberler
İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Profesörü. Dr. Elif Apohan ve Prof. Dr. Hasan Küçükbay’ın üzerinde çalıştığı proje TÜBİTAK’a sunuldu. Bu projeyi ekip olarak hazırladıklarını kaydeden Apohan, “Prof. Özfer Yeşilada, Prof.Dr.Yusuf Baran ve Prof.Dr.Ülkü Yılmaz’ın da yer aldığı ekibimizle 2014 yılında TÜBİTAK’a başvurduk. Özfer Yeşilada bileşiklerin antimikrobiyal aktivitesini değerlendirirken, bileşiklerin sentezinde İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektörü Prof. Dr. Ülkü Yılmaz yer aldı. Dr. Yusuf Baran proje danışmanımızdı. 14 farklı benzimidazol metal kompleksinin yer aldığı projede, 3 bileşiğin aktivitesi akciğer kanseri hücreleri üzerinde sisplatin kadar yüksek sitotoksik etkiye sahipken, sağlıklı akciğer epitel hücreleri üzerinde daha düşük sitotoksik etkiye sahip oldukları tespit edilmiş ve patent başvurusu yapılmıştır. Türk Patent Enstitüsü’nün “Benzimidazol metal komplekslerinin kanser hücreleri üzerindeki sitotoksik etkisinin ve antimikrobiyal aktivitesinin belirlenmesi” çalışmasına yapılan değerlendirme sonucunda incelemeli patent verilmiştir.
Elif Apohan ve Prof. Dr. Hasan Küçükbay, gelen süreci anlattı. 2018 yılında İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Merkezi tarafından desteklenen proje ile mevcut bileşiklerin deney hayvanları üzerinde de test edildiğini belirten Prof. Bunlar henüz kimyasal bileşiklerdir, ancak gelecekteki tıbbın potansiyeli üzerinde çalışmaya devam ediyoruz. Proje ekibimize Farmakoloji Profesörü. Histolojiden Dr. Hakan Parlakpınar Prof. Dr. Mehmet Gül ve Göğüs Cerrahisi Doç. Dr. Özgür Katrancıoğlu da katıldı. İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay hocamıza teşekkür ederiz. “
Buluşun diğer mimarlarından Prof.Dr. Bazı kanser hücrelerini etkilediğini görünce patent başvurusunda bulunduk. Elbette sentezlediğimiz bir bileşik bulmuş olmamız, hemen ilaç olacağı anlamına gelmez. “Bu bir başlangıç, ilaç olabilmek için bazı temel araştırmalar yapılması gerekiyor.”
Şu anda deney hayvanları üzerinde çalışmaların sürdüğünü belirten Küçükbay, bunların sonuçlarına göre PHASE çalışmalarına daha sonra başlanabileceğini söyledi. Bir ilaç için kullanılacak 5 bin kimyasaldan birinin ilaç olduğunu belirten Küçükbay, “Şu anda 14 bileşik bulduk. 3 önde gelen bileşik çıktı. Bunlar uyuşturucudur, ancak sonuçta bu süreçlerin geçmesi gerekir. Bir ilacın ortaya çıkması 14 yıl alabilir. Bir ilacın maliyeti 800 milyon dolar ama jenerik ilaç yaparsanız bir milyon dolara iniyor. Öyleyse bir başlangıç, umarım hedeflerimize kesintisiz ulaşırız ”dedi.
Sentezledikleri bazı bileşiklerin antikanser aktivitesi tespit ettiğini anlatan Küçükbay, “Umarız ileride faz çalışmasına geçebilir ve insanlığa faydalı bir bileşik bulabiliriz. Sonuçta bunlar olmadan ilaçlar geliştirilemez ”dedi.
Selçuk Dönmez
