Maden firması köylüye arsenikli su içirdi
Kangal ilçesine bağlı Pınargözü köyü sınırları içerisinde Koç grubuna bağlı olarak faaliyet gösteren Demir Export isimli bir şirket tarafından işletilen maden, önce köylülere sonra kaybolan içme suyu nedeniyle zor günler yaşıyor. arsenik ile karıştırılır. Madencilik faaliyetlerinin içme suyu üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle köy sakinlerinin başlattığı hukuki mücadele, Kangal Asliye Ceza Mahkemesi kararıyla 2017 yılında farklı bir boyut kazandı. Dava çevresel olmaktan çıktı ve ceza davasına dönüştü. Şirket, köylülere kasıtlı olarak arsenik sıktığı için 2,5 yıl gecikmenin ardından Sivas Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanacak.
Köylüler test edildi, sonuç korkunçtu
Edinilen bilgiye göre, Sivas’ın Kangal ilçesine bağlı Pınargözü köyü sınırları içerisinde faaliyet gösteren Demir madeninin faaliyetleri nedeniyle Koç grubuna bağlı olarak; Pınargözü köyü, Taş Geçsi mezrası ve Davutoğlu mezrasının içme suyu kaynakları kurumuş. Bunun üzerine şirket, oluşturduğu kaynaklardan bu köy ve mezralara su sağlamaya başladı. Köy sakinleri içtikleri suyun analiz sonuçlarına ulaşamayınca 2012 yılında kendi su analizlerini akredite laboratuvarlarda yaptırdılar. Sonuçlar korkunçtu. Analiz sonucunda sudaki arsenik oranı en yüksek seviyeden 7 kat daha yüksekti. Bunun üzerine köy sakinleri suyu tüketmemeleri konusunda uyarıldı. Köy sakinleri ve bazı sivil toplum kuruluşları şirket aleyhine Kangal Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Soruşturmanın ardından Kangal Asliye Ceza Mahkemesi şirket aleyhine dava açtı.
Bu sefer suya kasıtlı olarak arsenik eklendi
Köy sakinlerinin şirket aleyhine açtıkları dava devam ederken, şirket köylere sağladığı suyu iyileştirmek için filtre sistemi kurdu. Ancak köylere su yetmediğinde suya tekrar filtrelenmemiş arsenik suyu ilave edildi. Köy sakinleri bunu 2014 yılında yaptıkları yeni testlerle kanıtladılar. Şirket, köy sakinlerinin isteği üzerine yüksek arsenik içerikli suyu karıştırdıklarını itiraf etti.
Niyet olduğu söylendi, ağır cezalara yol açtı
2017 yılında Kangal Asliye Ceza Mahkemesi, bilirkişi raporları doğrultusunda olayda kasıt olduğuna karar verdi. Bunun nedeni mahkemenin yetkisizliğiydi. Mahkeme dosyayı 185. madde uyarınca “yenecek, içilecek, kullanılacak veya tüketilecek her türlü yiyeceğe veya her türlü yiyeceğe zehir katmak veya yok etmek suretiyle insanların hayatını ve sağlığını tehlikeye atmak” suçlamasıyla Sivas Ağır Ceza Mahkemesi’ne havale etti. TCK. 2,5 yıllık bir gecikmenin ardından yargılamaya bugün Sivas 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlanacak.
Köyde içilecek su yok
Pınargözü köyünün eski muhtarı Hüsnü Engin, köylerinde içme suyu bile bulunmadığını belirterek, “3 köyümüze giden su buradaydı. Su, su pompası binasından tahliye edildi. Her üç köye de su sağlandı. Madencilik çalışmaları nedeniyle, suyun tamamen kurumuş olduğu maden havuzundan su çıktı. Şu anda çok az şey var ama hala suyumuz yok. Yıllardır arıtılmadan su verdiğimizi söylüyorlar. Ancak suyun ne kadar arıtıldığını kimse bilmiyor. Arınma sonuçları olmadığı için düzenli olarak kişilerle paylaşılmaz. Kendimiz uyguladık, laboratuvarda yaptırdık. Temiz dediklerinde arsenik 7 kat daha fazlaydı. Bu yüzden artık ona güvenmiyoruz. Köy gerçekten kötü. Şirket şimdi de Davutoğlu mezrasına yeniden su veriyor. Su yeterli ise niye tekrar su verilir. Rapordan sonra insanlar biraz temkinli davrandılar. Ama nereye kadar. Alternatifi yok, su bulamadıklarında insanlar arsenikli suyun bile özlem duyduğuna inanıyor. Üç kez mühürlenen bir yer nasıl açılır? Savcılığa suç duyurusunda bulundum. Savcılık belgeleri inceledi. Suç kayıtları var. Tutanak Sağlık Bakanlığı tarafından tutuldu. Savcı bunlara dayanarak mahkemeyi açtı. Kangal ilk derece cümlesine devam etti. Mahkeme devam ettikten sonra gelip yeri gördü ve keşfi yaptı. Bundan sonra şu kararı verdi. “Bu ciddi bir suçtur” dedi, bu yüzden ağır bir cezaya çarptırılması gerekiyor. Dosyayı ağır bir cezaya çarptırdı ”.
Bir yıl arsenik suyu tüketmişler
Köy sakinlerinden Halil Karakuş, köylerinde hastalıkların arttığını belirterek, “Şu anda en çok mağdur olan 3 köyün üçü de aynı durumda. İstanbul’dan geldiğimden beri üç gündür içme suyumuz yok. Tedavi dedikleri gelen su yok. Pınargözü köyü, Taşgeçit mezrası ve Davutoğlu mezrası su sıkıntısı çekiyor. Her üç köy de yaz aylarında tam olarak sulanmamaktadır. Çünkü su yetersiz. Arsenik suyu tükettik. Köylülerin hepsi aynı suyu kullandı. İnsanlar yaklaşık 1 yıl arsenik suyu kullandı. Şu anda rahatsız bir insanım. Benim durumumda köyümde 3-4 kişi aynı hastalığa yakalandı. “Muhtemelen bu suya bağlıyım” dedi.
Köy sakinlerinden Güler Yeşildoğan, köylerinde kanser vakalarının arttığını belirterek şunları söyledi:
“Bir zamanlar akan büyük bir nehre sahiptik. Onun suyuyla yemeğimizi ve çayımızı yapıyorduk. Hamuru yoğurup ekmeğimizi yapıyorduk. Bizim yavrularımız her zaman içiyordu. Hayvanlar içti, zarar gelmedi. Şimdi suyumuz zehirli. Maden açıldıktan sonra. Suyumuz yok. Suyumuz çıktığında banyo yapamayız. Bunu yaptığımızda vücudumuz kaşınıyor. Derilerimiz her zaman düşer. Bu sudan zehirleniyoruz. ”
Göktürk Fırat – Onur Erden
